Otwarcie wystawy „Współtworzyli naszą przeszłość”

Historia Kleczewa jest nierozerwalnie związana z zamieszkującymi w przeszłości miasto i okolicę mniejszościami narodowo-wyznaniowymi.
Kleczew był jednym z największych centrów ludności żydowskiej w regionie konińskim. W mieście oraz gminie również mieszkali Niemcy, Szkoci czy Rosjanie: wśród nich byli katolicy, protestanci i prawosławni. Jako ciekawostkę można dodać, że jeden z dziewiętnastowiecznych burmistrzów Kleczewa – Wincenty Paweł Tournell – miał pochodzenie francuskie. Znanymi dziewiętnastowiecznymi mieszczanami byli protestanci: Fridrich Scheiding – kleczewski lekarz i członek władz miejskich – i Jakub Chrystian Horn – jedyny wówczas aptekarz w Kleczewie i członek władz miejskich.
Najlepiej udokumentowana jest jednak przeszłości ludności żydowskiej. Ona w dużych obszarach czasowych była dominującą społecznością w Kleczewie. Prawdopodobnie też Żydzi najwcześniej osiedlili się w mieście, mieszkali bowiem w nim już w 1507 roku.
Trwałe związki Żydów z ludnością polską Kleczewa przerwała okupacja hitlerowska. W czerwcu 1940 roku Żydzi zostali wywiezieni z Kleczewa do getta w Zagórowie. W następnym roku większość z wywiezionych Żydów kleczewskich została bestialsko zamordowana przez Niemców w lasach kazimierskich.
Te dwie tragiczne rocznice muszą przypominać nam, że bez tolerancji i poszanowania drugiego człowieka nie jest możliwe budowanie wzajemnych relacji międzyludzkich.
Był to jeden z wiodących celów, jakie nam przyświecały pisząc projekt do programu „Patriotyzm Jutra”, którego operatorem jest Muzeum Historii Polski w Warszawie.
Jednym z pierwszych elementów naszego projektu „Byliśmy wielokulturowi. Historia i pamięć”, na który otrzymaliśmy dofinansowanie z Muzeum Historii Polski w Warszawie, było otwarcie wystawy „Współtworzyli naszą przeszłość”.
Mogliśmy tego dokonać 31 lipca br. Wzięła w niej udział społeczność Kleczewa oraz zaproszeni goście z Kazimierza Biskupiego i Zagórowa.
Gospodarzami otwarcia wystawy byli: Magdalena Siupa – dyr. MGBP w Kleczewie, oraz Jarosław Bąk – z-ca burmistrza Kleczewa.
Cenne zbiory dokumentów, na podstawie których można badać przeszłość Żydów kleczewskich, znajdują się w archiwach w Poznaniu, Koninie czy Warszawie.Omówienia zebranego materiału na wystawę dokonali historycy na co dzień zajmujący się tematyką żydowską: Anna Dybała-Pacholak z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, oraz Maciej Grzeszczak z kleczewskiej biblioteki.
Prelegenci pokrótce omówili zebrane dokumenty oraz na ich podstawie przybliżyli dzieje kleczewskich Żydów oraz pozostałych mniejszości wyznaniowych i narodowościowych zamieszkujących ziemię kleczewską.
Na wystawie został zgromadzony interesujący materiał archiwalny pochodzący z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie oraz Archiwum Państwowego w Poznaniu i jego konińskiego oddziału, i zaprezentowany w ciekawej formie graficznej i opisowej.
Spotkanie podsumowali: Grzegorz Maciejewski – wójt gminy Kazimierz Biskupi, oraz Jarosław Bąk – z-ca burmistrza Kleczewa.